Kozmetik Ürünlerde Stabilite

Kozmetik ürünlerde stabilite, üretilen ürünün hem fiziksel hem de kimyasal özelliklerini korumaya yönelik yapılan testler sonucunda sağlanmaktadır. Bu testler, her bir ürün için tek tek uygulanması zorunlu olan testlerdir. Eğer bir ürün hali hazırda var ise, fakat herhangi bir form değişikliğine gidilecek ise, yine de stabilite testleri uygulanmaktadır. Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu tarafından bu konuya yönelik bir kılavuz hazırlanmıştır. Kılavuz doğrultusunda iki tür kozmetik ürünlerde stabilite testi vardır.

Kozmetik ürünlerde stabilite testlerinden ilki, hızlandırılmış testleridir. Burada test, belirlenen saklama koşullarından farklı olarak, daha zorlayıcı şartlar sağlanarak uygulanır. Hedeflenen ise, ürünün fiziksel ve kimyasal bozunmasını hızlandırmaktır. İkinci test ise, uzun süreli stabilite testleri yani gerçek zamanlı testlerdir. Bu adımda ürünün raf ömrü baz alınır. Bildiğiniz üzere raf ömrü; bir ürünün yapısı değişmeden, bozulmadan kullanılması önerilen süredir. Bu süre boyunca ürün; fiziksel, kimyasal, mikrobiyolojik ve birçok açıdan değerlendirilmeye alınır. Ürün fiziksel ve kimyasal alanda değerlendirilirken rengi, kokusu, dokusu, pH değeri ya da akışanlığı gibi çok fazla nokta baz alınmaktadır. Mikrobiyolojik açıdan ele alınırken ise ürün; bakteri, maya veya küf noktalarında incelenmeye tabi tutulur.

Kozmetik ürünlerde stabilite test ürünleri üzerinde farklı yöntemler uygulanarak yapılır. Örneğin eğer ürün, uzun süreli bir raf ömrüne sahip olacaksa, yüksek sıcaklık yöntemi kullanılır. Bahsedilen yüksek sıcaklık 37 derece ile 45 derece bandında belirlenmiştir.Test ürünü 45 derecede 3 ay süresince herhangi bir değişimde uğramadan tüm özelliklerini korursa, bu durum aynı ürünün standart oda koşullarında da 2 yıl özelliklerini kaybetmeden kalacağı anlamına gelir. Yani ürünün yüksek sıcaklığa dayanabiliyor olması, uzun vadede değişime uğramayacağını ifade eder. Söz konusu sıcaklık ve süre, üründen ürüne değişiklik gösterebilir. Sıcaklık ne kadar yüksek ise, süre o kadar azalmaktadır. Kozmetik ürünlerde stabilite testleri uygulanırken kullanılan bir diğer yöntem de ışık testidir. Kozmetik alanda üretilen ürünlerin ambalajı ya da içeriği ultraviyole (UV) ışığına karşı hassasiyet gösterebilir. Bu doğrultuda bazı ışık testlerine tabi tutulurlar. Örneklendireceğimiz son yöntem ise mekanik şok testidir. Ürünler raflarda yerlerini almadan önce nakliyelerinde ambalaja herhangi bir zarar gelmemesi adına mekanik şok testleri uygulanır. Bu testlerde titreşim yöntemi kullanılır ve toz bileşenler ile granüllerin ayrışıp ayrışmadığı gözlemlenir. Kozmetik ürünlerde stabilite test yöntemleri bunlarla sınırlı olmayıp; döngü testi, santrifüj testi gibi yöntemler de kullanılmaktadır. Bahsettiğimiz testler periyodik olarak uygulanmalı ve sonuçlar muhakkak kayıt altına alınmalıdır. Sonrasında ise başlangıçta çıkan değerler arasında farklar ve değişimler olup olmadığı gözlemlenmelidir. Gerek ürünün saklama koşulları, gerekse çalışmanın süresi; muhafaza etme, nakliye ve sonrasında kullanımının dahil edileceği yeterlilikte olmalıdır.

Kozmetik ürünlerde stabilite amacıyla, baştan sona yapılan tüm testler bize şu soruların cevabını verir;

• Depolama, ulaştırma ve kullanım koşulları esnasında ürün fiziksel olarak yeterli ve stabil midir?
• Fiziksel açıdan stabil olan ürün, kimyasal açıdan da stabil midir?
• Mikrobiyolojik açıdan stabil midir?
• Ve son olarak ürünün ambalajı stabil midir?

Bu sorulara verilen yanıtlar sayesinde ürün; uygun koşullar altında hem işlevselliğini hem de formunu korur. Stabiliteleri başarıyla tamamlanmış ürünler hem üreticiler hem de tüketiciler açısından önemlidir. Üreticiler kozmetik ürünlerde stabilite testleri sayesinde hem ürünün piyasan kaldırılması, geri çağırılması gibi maddi ve manevi zararlara uğrama tehlikelerinden kurtulmuş olurlar hem de firmanın güvenilirliği sağlanmış olur. Tükeciler açısından ise olabildiğince uzun raf ömrüne sahip ürünler kullanarak, marka ile aralarında güven bağı kurulmuş olur. 

Konuyla ilgili dokümana, aşağıdaki bağlantıya tıklayarak ulaşabilirsiniz;
https://suswise.com/discover/documents/kozmetik-sanayi-stabilite-ve-raf-omru-calismalari-790505